Gusül Abdesti Nasıl Alınır?
Bismillahirrahmanirrahim. Muhterem okurlarımız, yaptığımız araştırma neticesinde halk arasında gusül abdesti nasıl alınır ve cünüp abdesti nasıl alınır sorusunun en çok sorulan sorulardan bir tanesi olduğunu tespit ettik. Nitekim yapılan sokak röportajlarında da insanlarımıza gusül abdesti nasıl alınır diye sorduklarında gördük ki maalesef çoğu insanımız gusül abdestinin farzları nelerdir, gusül abdesti alırken nelere dikkat edilir, gusül abdestinin sünnetleri nelerdir bilmiyor. Dolayısıyla bu yazımızda gusül abdestine dair her şeyi net, kısa ve öz şekilde ve muteber kaynaklarla açıklamaya çalışacağız.
Gusül Abdesti Nedir?
Gusül abdesti; ihtilam, hayız (adet dönemi), nifas (lohusa dönemi) ve cinsî münasebet gibi belirli olaylar ve şartlar meydana geldikten sonra her Müslüman erkek ve kadın üzerine farz olan ve bedenin tamamının yıkanması felsefesine dayanan bir temizlik ve ibadet şeklidir. Mezhepler arasında küçük yorum farkları bulunsa da gusül abdestindeki ana felsefe, yukarıda bir kısmı zikredilen olaylar sebebiyle meydana gelen maddi ve manevi pisliği bedenden arındırmaktır. Nitekim yapılan bazı araştırmalar, erkek ve kadın için erkeklik ve kadınlık suyunun şehvetle çıkması esnasında vücuttaki tüm deliklerden dışarıya az çok ter vasıtasıyla pisliğin atıldığı ve vücuttaki tüm kasların o esnada kasıldığını göstermektedir. Muhtemeldir ki bu sebeple Yüce Mevla’mız Mâide suresinin 6 numaralı ayet-i kerimesinde, vücudun tamamının yıkanmasını emir buyurmuştur.
Gusül Abdestinin Farzları Nelerdir?
Gusül abdestinin farzları 3’tür:
- Ağza su vermek
- Burna su vermek
- Bütün bedeni yıkamak
Hanefi mezhebine göre guslün farzları bu şekildedir. Nitekim Hanefi mezhebinin alimleri, ağız ve burnu dışarı ile bağlantılı olması sebebiyle bedenin dışından saydıkları için oraları da yıkamanın farz olduğu hükmüne varmışlardır. Ağza su verdikten sonra gargara yapmak farz değildir. Hatta oruçlu kimsenin gusül abdesti alırken gargara yapması mekruhtur ancak oruçlu olmayan kişi kalbi mutmain olması için gargara yapabilir. Yine aynı şekilde burna su çekilirken burnun hafifçe yanması büyüklerce tavsiye olunmuştur. Ancak bu da farz değil, kişinin kalbinin mutmain olması için yapılan bir adettir.
Gusül abdestinin farzlarından bir diğeri de bütün vücudu yıkamaktır. Burada dikkat edilmesi gereken yerler; kulaklar, koltuk altı, göbek deliği, kasıklar ve arka avret mahallidir. Nitekim Cenab-ı Hakk ayet-i kerimede “Mübalağa ile temizlenin” buyuruyor. Dolayısıyla bu gibi suyun ulaşmasının zor olduğu yerlere ayrıca dikkat etmeli ve gerektiği hallerde mübalağa yapılmalıdır.
Gusül Abdestinin Sünnetleri Nelerdir?
Gusül abdestinin sünnetleri 4’tür:
- Niyet etmek,
- Besmele çekmek,
- Önce avret mahallini yıkamak,
- Önce başına, sonra sağ, daha sonra sol omuzuna üçer defa su dökmek ve her defasında vücudu
ovmak.
Niyet, en basit haliyle hem kalben, hem de dil ile “Niyet ettim Allah rızası için gusül abdesti almaya” diyerek yapılır. Birçok fazilet ve sırrını bu yazımızda açıkladığımız Besmele-i Şerifi çekildikten sonra, temiz olsa dahi önce avret mahallinin yıkanması sünnettir. Gusül abdesti alırken dikkat edilmesi gereken mevzulardan bir tanesi de avret mahallinin kapalı olmasıdır. Zira kişinin zaruret olmadan avret mahalline bakması manevi olarak doğru değildir. Bütün bu bilgileri toparladığımızda sünnete uygun gusül abdesti sırasıyla şöyle alınır:
- Gusle niyet edilir. Eller yıkanır. Temiz olsalar dahi ön ve arka avret yerleri yıkanır.
- Besmele çekilip tam bir namaz abdesti alınır. Ayaklar altında su toplanıyorsa ayaklar en sonunda yıkanır.
- Namaz abdesti alırken ağız ve burna su bolca çekilir. Çünkü bu yıkama ile gusüldeki farz olan ağız ve burna su vermek de yerine gelmiş olur.
- Başa üç defa su dökülür ve her döküşte ovulur. Bu esnada, sakal, bıyık ve saç altına suyu ulaştırmak lazımdır.
- Sağ omuza üç defa su dökülür ve her döküşte vücut ovulur.
- Sol omuza üç defa su dökülür ve her döküşte vücut ovulur. Vücut, göbek çukuru dâhil hiç kuru yer kalmayacak şekilde ovularak yıkanır.
Gusül Abdesti Nasıl Alınır Erkek
Gusül abdestinin farzları konusunda erkek ve kadın için herhangi bir fark yoktur. Ancak gusül abdesti alırken erkeklerin dikkat etmesi gereken hususlardan bir tanesi sakal ve bıyık altına suyu ulaştırmasıdır. Yani sakal ne kadar uzun ve gür olursa olsun, iyice yıkanarak sakalın bittiği deriye suyun ulaştırılması gerekir. Yine kadınlardan farklı olarak saçı uzun olan erkeklerin de saçlarının tamamını yıkaması farzdır ve saç derisine de suyu ulaştırması icap eder. Ancak aşağıda açıklayacağımız üzere kadınlarda bu böyle değildir. Çünkü adet, erkeklerin saçının kısa olması, kadınların saçının ise uzun olmasıdır.
Gusül Abdesti Nasıl Alınır Kadın
Yine aynı şekilde farzlar hususunda kadın ve erkek arasında herhangi bir fark yoktur. Ancak kadınlar için saçlarının diplerini yıkaması ve derisine suyu ulaştırması, guslün yerine gelmesi için yeterli olur. Yani gusül abdesti almak isteyen kadınlar için saçların sarkan kısımlarının yıkanması farz değildir. Ancak yukarıda da belirttiğimiz üzere, erkeklerde adet bu şekilde olmadığı için, saçlarını uzatsalar dahi saçlarının tamamını yıkamaları farzdır.
Kadınlara mahsus hallerden bir tanesi de kapanmış olan küpe deliklerinin içini de yıkamaktır. Öyle ki, bu deliklerin ıslanmış olduğuna kanaat getirmelidir. Böyle bir kanaat yoksa, onları el ile ovarak ıslamalıdır. İçlerine zorla su geçebilecek bir halde olan küpe deliklerini de, içlerine su geçecek bir şekilde el ile ıslatıp yıkamalıdır.
Guslü Gerektiren Haller
Gusül abdesti alması icap edip de almayan yani cünüp olan kişi, namaz kılamaz, Kur’an-ı Kerime el süremez ve ezberden dahi olsa Kur’an-ı kerimi okuyamaz. Bunları yapması haramdır. Hamd ve dua ile ilgili ayetleri, dua ve zikir niyeti ile okumak caizdir. Cünüp veya adet halinde olan bir kadının dua niyeti ile Fatiha Suresini okuması caizdir. Bu yüzden gusül gerektiren halleri iyi bilmeli ve vakti geçirmeden gusül abdesti almalıdır. Guslü gerektiren halleri şöyle sıralayabiliriz.
İhtilam (Rüyalanma)
Rüyasında ihtilam olan kişinin gusletmesi gerekir. Uykudan uyanan kimse, yatağında, çamaşırında veya bedeninde bir yaşlık görünce bakılır; eğer rüyada cinsel ilişkide bulunduğunu hatırlıyorsa, gusletmesi gerekir. Yaşlığın meni olup olmamasında şüpheye düşmesi bir önem taşımaz. Ancak ihtilam olduğunu hatırlamadığı takdirde, gelen akıntının meni olduğunu anlıyorsa gusletmesi gerekir. Gelen akıntının mezi olduğunu (meni olmadığını) anlıyorsa, gusletmesi gerekmez. Fakat meni olduğunu biliyor veya şüpheye kapılıyorsa, gusletmesi gerekir. İhtiyata uygun olan da budur.
Ayrıca bir erkek veya bir kadın rüyada ihtilam olduğu halde, meni dışarıya çıkmış olmasa, yıkanmak gerekmez. İmam Muhammed’e göre, böyle bir kadının ihtiyat olarak yıkanması gerekir. Çünkü kadından çıkacak bir sıvının yine ona dönmesi ihtimali vardır.
İhtilam olan veya cinsel ilişkide bulunan bir kimse, idrarını yapmadan veya çokça yürümeden veya yatıp uyumadan yıkansa, sonra kendisinden meninin arta kalan kısmı çıkacak olsa, ikinci kez yıkanması gerekir. Fakat idrarını yaptıktan veya epeyce yürüdükten veya uyuduktan sonra şehvetsiz olarak gelecek meni guslü gerektirmez. Çünkü bu durumda o meni, yerinden, şehvet olmaksızın ayrılmış bulunur. Yine bir kadından, yıkandıktan sonra, kocasının menisi çıkacak olsa, tekrar gusletmesi gerekmez.
Şehvetle Meninin Dışarı Atılması
Hangi yol ile olursa olsun, şehvetle dışarıya çıkan meni guslü gerektirir. Bakmak, dokunmak ve hatta düşünmek ile meninin gelmesi bunlara örnektir.
Cinsel İlişki
Cinsel ilişkide meninin çıkması şartı aranmaz. Yani penisin sünnet olunan kısmı karşı cinse (vajinaya veya haram olan makata) dahil olmakla hem kadın hem erkeğe gusül vacip olur.
Hayız ve Nifas Halinin Son Bulması
Hayız, regl dönemi yani adet kanamasının durmasıyla kadın üzerine gusül farz olur. Adet dönemi boyunca kadınlar cünüptür ve ibadetler kendilerinden düşer. Bu dönemde kadınlar dua okuyabilir ancak ayet okuyamazlar. Yine aynı şekilde namaz kılamaz ve oruç tutamazlar. Kılamadıkları namazı kaza etmezler, ancak oruçları kaza etmeleri gerekir. İkinci bir dönem de Nifas yani Lohusalık dönemidir. Doğumdan sonra meydana gelen bu dönemin bitmesiyle kadın üzerine gusül farz olur. Ayrıca bu dönemlerde kadınlar cinsel ilişkide bulunamazlar.
İhtida (Müslüman Olma)
Gayrimüslim bir kadın veya erkek ihtida etse, yani Müslüman olsa ona gusül farz olur. Eğer önceden yıkandıysa gusletmesi menduptur.
Gusül Abdesti ile Namaz Kılınır mı?
Gusül abdestiyle namaz kılınır mı sorusunun cevabı gusül abdesti namaz abdestini de kapsadığı için evettir. Ayrıca gusle başlamadan önce (banyo içerisinde) namaz abdesti almak sünnettir. Namaz abdestinde mekruh olan, gusül abdestinde de mekruhtur. Namaz abdestinde sünnet olan, gusül abdestinde de sünnettir.
Oruçluyken Gusül Abdesti Nasıl Alınır?
Oruçluyken veya değilken guslün şartları için herhangi bir fark yoktur. Ancak oruçlu bir kimse vücuttaki deliklerinden suyun kaçmaması için azami gayret göstermelidir. Bu sebeple oruçlunun gargara yapması mekruhtur denilmiştir. Yani oruçlu kimse gusül alırken ağza ve burna su vermede mübalağa etmemelidir. Halbuki oruç tutmayan kimse için mübalağa etmesi gerektiğini yukarıda ifade etmiştik. Ayrıca oruç tutan kişinin kasıklarından yukarı geçecek kadar bir suya girmesi tehlikelidir. Nitekim yüzme hareketleri esnasında arka tarafından suyun kaçması ihtimali vardır.
Meni, Mezi ve Vedi Nedir? Hangisinde gusül alınması gerekir?
Meni, erkeklik organının sertleşmesi ve vücudun kasılmasıyla erkeklik organından şehvetle (sıçrayarak) çıkan hafif koyu ve yaş hamur veya yumurta beyazı kokusundaki sıvıdır. Mezi, karşı cinsi düşünme, oynaşma ve elleme gibi hareketler vasıtasıyla, istemsiz olarak kasıntı olmadan çıkan ince bir sıvıdır. Bu sıvı cinsel ilişki öncesi tahrişi önlemek adına organları kayganlaştırmak için çıkar. Vedi, ağır kaldırmak, soğuk almak gibi sebeplerle istemsiz olarak kasıntı olmadan çıkan oldukça koyu renk ve kıvamdaki sıvıdır. Vedi diğerlerine göre daha koyu kıvamdadır. Kadınlarda ise şehvetten dolayı gelen ıslaklığa Kazi denir.
Bu tanımını yaptığımız dört sudan sadece meninin çıkmasıyla gusül abdesti almak gerekir. Çünkü şehvetle çıkan odur. Mezi, Vedi ve Kazi çıkmasıyla gusül almak gerekmez ancak namaz abdesti bozulur. Islanan yer temizlenmeli ve tekrardan namaz abdesti alınmalıdır.
Şafi Mezhebine Göre Gusül Abdesti Nasıl Alınır?
Şafilerde gusül abdesti nasıl alınır sorusunun cevabında Hanefilere göre birkaç fark vardır. Bunlardan ilki Şafilere göre gusül için niyetin farz olması. Hanefilerde ise böyle bir şart bulunmuyordu. İkinci olarak da Hanefilerde farz olan ağza ve burna su verme durumu Şafilerde farz değildir. Yani Şafi mezhebindeki bir kimse niyet ettikten sonra ağza ve burna su vermeden tüm bedenini yıkasa guslü yerine getirmiş olur.
Niyet, vücuda su değmeye başlarken yapılır. “Cünüplüğü izale etmeye niyet ettim” veya “Niyet ettim guslün farzını edaya” diyerek niyet edilir. Sadece temizlik ve yıkanmak için yapılan niyet ile farz eda edilmiş olmaz.
Gusül abdesti alakalı hazırladığımız bu kısa ve birçok mevzuyu kapsana yazımızı hazırlarken istifade ettiğimiz kaynaklar Muhtasar İlmihal ve Büyük İslam İlmihali. Bu yazımızı beğendiyseniz Sakın Terk-i Edepten şiiri ve muhteşem hikayesini de okumanızı tavsiye ederiz.